Το να είσαι γονέας είναι επαγγελματικό πλεονέκτημα ή όχι;

Για χρόνια, η συζήτηση γύρω από τη σχέση της γονεϊκότητας με την επαγγελματική εξέλιξη εστίαζε κυρίως στο λεγόμενο «πρόστιμο της μητρότητας» – την κοινωνική και επαγγελματική επιβάρυνση που υφίστανται κυρίως οι γυναίκες όταν αποκτούν παιδιά. Ωστόσο, νέα ευρήματα από ερευνητές κορυφαίων πανεπιστημίων στις ΗΠΑ έρχονται να ανατρέψουν ή τουλάχιστον να αναδιαμορφώσουν αυτό το αφήγημα.

Μια σειρά τεσσάρων πειραμάτων με σχεδόν 5.000 συμμετέχοντες αποκάλυψε ένα αναπάντεχο φαινόμενο: υπό συγκεκριμένες συνθήκες, η γονεϊκότητα μπορεί να λειτουργήσει ως ενισχυτικό στοιχείο στις επαγγελματικές αξιολογήσεις. Αντί για προκατάληψη, σε πολλές περιπτώσεις παρατηρήθηκε μια τάση θετικής αξιολόγησης εργαζομένων που είναι γονείς – ανεξαρτήτως φύλου.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (HR)

Οι συμμετέχοντες της έρευνας κλήθηκαν να εξετάσουν προφίλ υποψήφιων εργαζομένων και να τους αξιολογήσουν ως προς τις ικανότητες, την αξιοπιστία και την καταλληλότητα για προαγωγή. Όταν το προφίλ περιείχε την πληροφορία ότι ο εργαζόμενος είναι γονιός, η αξιολόγηση ήταν συχνά υψηλότερη. Οι γονείς κρίνονταν πιο υπεύθυνοι, πιο ώριμοι και πιο σταθεροί, χαρακτηριστικά που πολλοί εργοδότες αναζητούν.

Ωστόσο, η θετική επίδραση της γονεϊκότητας δεν κατανεμόταν ισότιμα. Η φυλετική διάσταση αποδείχθηκε κρίσιμη. Οι λευκοί γονείς απολάμβαναν μεγαλύτερη «γονεϊκή ώθηση», ενώ οι μαύροι γονείς όχι μόνο δεν επωφελούνταν στον ίδιο βαθμό, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις η γονεϊκότητα δεν είχε καμία επίδραση ή ακόμα και αρνητική. Αυτό αποκαλύπτει ότι οι προκαταλήψεις εξελίσσονται, αλλά δεν εξαφανίζονται· απλώς αναπροσαρμόζονται μέσα στο νέο κοινωνικό πλαίσιο.

Ο καθηγητής Christopher Petsko, ένας εκ των συντελεστών της έρευνας, εξηγεί ότι τα δεδομένα τον αιφνιδίασαν. «Η κοινή σοφία μάς λέει ότι οι γονείς, και ιδίως οι μητέρες, αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό στον χώρο εργασίας. Όμως η πραγματικότητα αρχίζει να γίνεται πιο σύνθετη». Η κοινωνία δείχνει να επαναπροσδιορίζει τον ρόλο του γονέα – όχι πια ως περιοριστικό παράγοντα, αλλά ως ένδειξη υπευθυνότητας και σταθερότητας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Παρ’ όλα αυτά, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται η βαθύτερη εικόνα. Άλλες μελέτες εξακολουθούν να καταγράφουν τις οικονομικές ανισότητες που επιφέρει η γονεϊκότητα, ιδίως για τις γυναίκες. Οι διαφορές σε αποδοχές, η μειωμένη δυνατότητα για υπερωρίες ή ταξίδια, και η υποβάθμιση σε θέματα ηγεσίας παραμένουν υπαρκτά φαινόμενα.

Η έρευνα αυτή δεν προσφέρει απόλυτες απαντήσεις αλλά τονίζει κάτι ουσιαστικό: η επαγγελματική μεταχείριση των γονιών εξαρτάται από πολλαπλές παραμέτρους – από το φύλο και τη φυλή, έως τις κοινωνικές προσδοκίες και την εταιρική κουλτούρα. Ο δρόμος προς τη δίκαιη αξιολόγηση δεν είναι απλός ούτε ευθύς.

Για τις επιχειρήσεις, τα ευρήματα αυτά αποτελούν υπενθύμιση πως η ισότητα δεν επιτυγχάνεται μόνο με πρότυπα και πολιτικές, αλλά απαιτεί συνεχή αναστοχασμό. Οι προκαταλήψεις σήμερα δεν εκδηλώνονται πάντα με άμεσο τρόπο, αλλά μπορεί να «κρύβονται» σε καλά προθέσεις ή πολιτισμικά στερεότυπα.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ SOFT SKILLS

Η ευθύνη των οργανισμών είναι να ελέγχουν τα φίλτρα μέσα από τα οποία βλέπουν τους υποψηφίους και να διασφαλίζουν ότι η αξιολόγηση βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και όχι σε προσδοκίες που έχουν ριζώσει βαθιά στην κοινωνική αντίληψη.

Η γονεϊκότητα μπορεί σήμερα να μεταφράζεται σε προσόν για την καριέρα, αλλά όχι για όλους με τον ίδιο τρόπο. Η σύγχρονη εργασία απαιτεί από τις επιχειρήσεις όχι μόνο να προσαρμόζονται στις εξελίξεις, αλλά και να τις κατανοούν σε βάθος – προκειμένου η διαφορετικότητα να μην είναι μόνον σύνθημα, αλλά ουσία.