Quiet Quitting: Όταν οι εργαζόμενοι μένουν… αλλά έχουν ήδη φύγει

Η εικόνα της σύγχρονης αγοράς εργασίας αλλάζει ραγδαία. Ενώ οι μεγάλες παραιτήσεις που χαρακτήρισαν το 2021 ανήκουν πλέον στο παρελθόν, μια νέα και πιο ύπουλη μορφή αποdisengagement κάνει την εμφάνισή της: η σιωπηλή παραίτηση (quiet quitting). Δεν πρόκειται για πραγματική έξοδο από τον εργασιακό χώρο, αλλά για ψυχική αποσύνδεση από την εργασία, με τους εργαζομένους να παραμένουν τυπικά στη θέση τους αλλά να έχουν εγκαταλείψει την ουσιαστική τους συμβολή.

Η σιωπηλή αποχώρηση ως στρατηγικό ρίσκο 

Τα δεδομένα είναι ανησυχητικά. Σε μεγάλες επιχειρήσεις, εκτιμάται ότι έως και το 40% των εργαζομένων λειτουργεί κάτω από τα επίπεδα προσδοκίας, κάνοντας μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Αυτή η κατάσταση, πέρα από το ψυχολογικό βάρος για τους ίδιους, δημιουργεί ένα αθέατο αλλά ουσιαστικό κόστος για τους οργανισμούς. Η McKinsey εκτιμά ότι η απώλεια παραγωγικότητας μπορεί να ισοδυναμεί με έως και 4% του συνολικού μισθολογικού κόστους.

 Ωστόσο, το πραγματικό τίμημα είναι πολύ βαθύτερο: μειωμένη καινοτομία, αποδυναμωμένη ομαδική κουλτούρα και επιδείνωση των σχέσεων με τους πελάτες. Οι εργαζόμενοι αυτοί είναι επίσης πιο επιρρεπείς σε αρνητικά συναισθήματα, τα οποία δεν περιορίζονται μόνο στον επαγγελματικό χώρο αλλά επεκτείνονται και στην προσωπική τους ζωή και ευρύτερα στην κοινωνία.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (HR)

Ανασφάλεια και έλλειψη εναλλακτικών: ο νέος εργασιακός εγκλωβισμός 

Το φαινόμενο εντείνεται από το γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας και περιορισμένων επιλογών. Η κινητικότητα στην αγορά εργασίας μειώνεται, οι θέσεις εργασίας περιορίζονται και η αύξηση μισθών επιβραδύνεται. Σε αντίθεση με την εποχή που ο υποψήφιος είχε το «πάνω χέρι», σήμερα η ζυγαριά γέρνει υπέρ των εργοδοτών. Οι εργαζόμενοι επιλέγουν να μείνουν όχι από δέσμευση ή ικανοποίηση, αλλά επειδή δεν βλέπουν αξιόπιστες εναλλακτικές.

Αυτός ο συμβιβασμός δημιουργεί μια κουλτούρα απάθειας και συναισθηματικής αποστασιοποίησης, η οποία, εάν παγιωθεί, μπορεί να μετατρέψει τη «μεγάλη παραίτηση» του 2021 σε μια μακροχρόνια «μεγάλη απάθεια».

Πώς μπορούν να αντιδράσουν οι οργανισμοί; 

Οι έξυπνοι εργοδότες δεν περιμένουν να «σκάσει η βόμβα». Επενδύουν στη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος εμπιστοσύνης, διαφάνειας και αναγνώρισης. Δεν αρκούνται σε αφηρημένες έννοιες περί «κουλτούρας» αλλά ενισχύουν την ευελιξία, προσφέρουν πραγματικές ευκαιρίες εξέλιξης και ενθαρρύνουν τον διάλογο.

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει σε αυτό, βοηθώντας στον εντοπισμό μοτίβων απάθειας και στην ανάλυση συναισθηματικού κλίματος μέσω ανώνυμων δεδομένων. Όμως η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί. Χρειάζεται ανθρώπινη ηγεσία με ενσυναίσθηση, προνοητικότητα και διάθεση για προσαρμογή.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Δημογραφική κρίση και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις 

Το φαινόμενο της σιωπηλής παραίτησης δεν εξελίσσεται σε κενό. Σε συνδυασμό με τη δημογραφική γήρανση, την αύξηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και τη μείωση των νέων εισόδων στην αγορά, δημιουργεί ένα επικίνδυνο κενό. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, μόνο τον Φεβρουάριο του 2025, πάνω από 16.000 άτομα υπέβαλαν αίτηση για σύνταξη. Η αγορά χάνει περισσότερους από όσους κερδίζει, και η παραγωγικότητα κινδυνεύει να πέσει σε κρίσιμα επίπεδα.

Ο ΣΕΒ ήδη τονίζει την ανάγκη για επανασχεδιασμό των εργασιακών σχέσεων, όχι για να επιβαρυνθούν οι εργαζόμενοι, αλλά για να ενισχυθεί η ευελιξία και η ανταγωνιστικότητα.

Η σιωπηλή παραίτηση είναι ένα σύνθετο κοινωνικό και οργανωσιακό φαινόμενο που δεν πρέπει να αγνοηθεί. Δεν φωνάζει, δεν διεκδικεί, αλλά διαβρώνει σιωπηλά την παραγωγικότητα, την εμπιστοσύνη και την προοπτική. Η αντιμετώπισή της απαιτεί ουσιαστική στρατηγική, ειλικρινή διάλογο και ένα νέο μοντέλο εργασίας που θα δίνει νόημα και σκοπό. Γιατί τελικά, ο πιο επικίνδυνος εργαζόμενος δεν είναι αυτός που φεύγει — είναι αυτός που μένει, αλλά έχει ήδη φύγει εσωτερικά.