Η Περιέργεια Αποτελεί Κινητήριο Μοχλό Ζωής, Επιχειρηματικότητας, Μάθησης και Ευημερίας

Η περιέργεια, η αρχική κινητήριος δύναμη της μάθησης και της καινοτομίας, συχνά συρρικνώνεται καθώς μεγαλώνουμε. Ειδικότερα σε συνθήκες άγχους, πίεσης χρόνου ή κοινωνικής σύγκρισης, ο εγκέφαλός μας μετακινείται από αναζητητική διάθεση προς άμυνα ή βεβαιότητα, «σκοτώνοντας» έτσι την περιέργεια ακαριαία . Παρά ταύτα, πρόσφατη έρευνα του UCLA δείχνει πως, ενώ η διαχρονική περιέργεια μειώνεται με την ηλικία, η στοχευμένη («καταστασιακή») περιέργεια αυξάνεται μετά τα 50 και ενισχύει τη νοητική ευελιξία και την πρόληψη γνωστικής εξασθένησης . Αυτή η νοητική αναγέννηση, γνωστή ως «ευφυής περιέργεια», φέρνει βάθος και νόημα στη μεσήλικη ζωή.

Περιέργεια στην Κύπρο και την Ελλάδα

Αν και τα διεθνή δεδομένα για την περιέργεια είναι περιορισμένα, η εκπαίδευση και η επαγγελματική κουλτούρα σε Κύπρο και Ελλάδα αντικατοπτρίζουν τις συνολικές παγκόσμιες τάσεις. Τα εκπαιδευτικά συστήματα και στις δύο χώρες συχνά προωθούν την αποστήθιση και τις σωστές απαντήσεις, αποθαρρύνοντας τον προβληματισμό και τη διερεύνηση . Επιπλέον, η επαγγελματική καθημερινότητα, με ένταση, ελάχιστο διάλειμμα, και πίεση αποτελέσματος, καθιστά τη σκέψη τέχνασμα για να «τα βγάλει πέρα», αντί για χώρο περιέργειας και καινοτομίας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

Η λειτουργία της περιέργειας ενάντια στο άγχος

Οι νευροεπιστήμονες εξηγούν πως σε συνθήκες συναγερμού ή πίεσης, ο εγκέφαλος κλείνει τις «πόρτες» που τροφοδοτούν την περιέργεια και ενεργοποιεί άμυνα: παρατήρηση γεγονότων ακόμα και τέχνασμα βεβαιότητας. Για να αντιστρέψουμε αυτή την τάση, απαιτείται απλώς μία παύση. Για παράδειγμα, πριν απαντήσουμε ή λάβουμε απόφαση, αξίζει να ρωτήσουμε: «Τι μου διαφεύγει;» ή «Ποια οπτική έχω αγνοήσει;» Αυτές οι ίδιες ερωτήσεις μπορούν να ξανανοίξουν τον νου .

Αναζωπύρωση περιέργειας αργότερα στη ζωή

Η μελέτη των Storoni και Castel έδειξε πως, όταν οι καθημερινές υποχρεώσεις μειώνονται, μεγάλοι ενήλικες ξαναθυμούνται τον ενθουσιασμό της ανακάλυψης. Η «καταστασιακή περιέργεια» – η έμφαση σε συγκεκριμένα ενδιαφέροντα με εγρήγορση – αυξάνεται και συμβάλλει στη διατήρηση της γνωστικής ευελιξίας και μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Εφαρμογές στην εργασιακή και εκπαιδευτική καθημερινότητα

Για να ενισχύσουμε αυτή τη δυναμική:

• Εκπαιδευτικό περιβάλλον: Αφήστε χώρο για ανακάλυψη μέσω διερευνητικών ερωτήσεων. Οργανώστε δραστηριότητες όπου οι μαθητές διερευνούν πραγματικά προβλήματα με πολλαπλές απαντήσεις και δημιουργικό τρόπο σκέψης .
• Εργασία & εταιρικά περιβάλλοντα: Εφαρμόστε «παύσεις εξερεύνησης» πριν από σημαντικές αποφάσεις ή μέσα σε συναντήσεις. Προκαλέστε το προσωπικό με ερωτήσεις που αποδομούν την ψευδαίσθηση της γνώσης: «Τι δεν έχουμε ρωτήσει ακόμα;» .
• Δια βίου μάθηση για ενήλικες: Οργανώστε εβδομαδιαίες ομάδες συζήτησης, παρουσιάσεις ή κύκλους ανάγνωσης σε τομείς που δεν σχετίζονται άμεσα με την εργασία, για να αναζωογονήσουν την περιέργεια και να ενισχύσουν κοινωνικό δίκτυο .

Η περιέργεια δημιουργεί καλύτερη σύνδεση, μάθηση και καινοτομία. Χάνεται εύκολα υπό τη πίεση της καθημερινότητας και την ψευδαίσθηση της βεβαιότητας, αλλά μπορεί να αναβιώσει με απλές στρατηγικές σκέψης και πνευματικής επανεκκίνησης. Ιδιαίτερα στην Κύπρο και την Ελλάδα, όπου η αυστηρή δομή της εκπαίδευσης και η πίεση «να φανείς αποφασιστικός» οδηγούν σε πνευματικό κλείσιμο, η επένδυση στη δημιουργική περιέργεια μπορεί να ανοίξει νέες προοπτικές — εκπαιδευτικές, επαγγελματικές και γνωστικής αντοχής.