Γιατί Αποτυγχάνουν τα Έργα ΤΝ, και πώς το Πλαίσιο 5R Μπορεί να Ανατρέψει την Τάση

Τα τελευταία δύο χρόνια, σχεδόν κάθε διοικητικό συμβούλιο έχει ακούσει τη φράση «πρέπει να κάνουμε κάτι με την Τεχνητή Νοημοσύνη». Πιλοτικά έργα ξεκινούν με ενθουσιασμό, παρουσιάζονται εντυπωσιακά demos, μοντέλα εκπαιδεύονται… και λίγους μήνες μετά, ελάχιστα έχουν μείνει ζωντανά. Δεν είναι ότι η τεχνολογία δεν δουλεύει· συνήθως δεν δουλεύει ο οργανισμός γύρω της. Χωρίς ξεκάθαρους ρόλους, σταθερές ρουτίνες, επαρκείς πόρους και μετρήσιμα αποτελέσματα, η AI μένει «πείραμα», όχι ικανότητα.

Ένα μεγάλο επιχειρηματικό γκρουπ στη Λατινική Αμερική προσπάθησε να λύσει ακριβώς αυτό το πρόβλημα: πώς περνάς από μεμονωμένα projects σε μια κουλτούρα όπου η AI είναι μέρος της καθημερινής λειτουργίας. Η απάντησή του ήταν ένα απλό, αλλά πειθαρχημένο πλαίσιο – το μοντέλο 5R: ρόλοι, ρόλοι ευθύνης, ρουτίνες, πόροι, αποτελέσματα (roles, responsibilities, rituals, resources, results). Ουσιαστικά, ένα «λειτουργικό σύστημα» για να μπορέσει η ΤΝ να ριζώσει και να φέρει μετρήσιμη αξία.

1. Ρόλοι: Ποιος κρατά τι Τιμόνι;

Σε πολλά έργα AI, όλοι «ασχολούνται» και στο τέλος κανείς δεν είναι πραγματικά υπεύθυνος. Το 5R ξεκινά από το αυτονόητο που συνήθως λείπει: να οριστεί με σαφήνεια ποιος έχει τον επιχειρησιακό ρόλο (business sponsor), ποιος «τρέχει» το προϊόν, ποιοι είναι οι data scientists, ποιος μεταφράζει τις ανάγκες του business σε τεχνικές απαιτήσεις, ποιος εκπροσωπεί το risk & compliance και ποιος τη φωνή του πελάτη.

Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγονται τα κλασικά κενά: projects που μπλοκάρουν ανάμεσα σε τμήματα, συγκρούσεις μεταξύ IT και business, ή έργα που ολοκληρώνονται τεχνικά αλλά δεν υιοθετούνται ποτέ στην πράξη.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MANAGEMENT & LEADERSHIP

2. Ευθύνες: Η Δουλειά δεν Τελειώνει με το «Go Live»

Το δεύτερο «R» αφορά τι ακριβώς σημαίνει επιτυχία για κάθε ρόλο – και, κυρίως, για πόσο. Σε πολλές εταιρείες, ο χορηγός του έργου θεωρεί ότι τελείωσε το καθήκον του μόλις το σύστημα μπει σε παραγωγή. Όμως ένα μοντέλο ΤΝ δεν είναι στατικό λογισμικό: χρειάζεται παρακολούθηση, συνεχή αναπροσαρμογή, διαχείριση «drift» και βελτιστοποίηση.

Το 5R μεταφέρει ρητά την ευθύνη στον business sponsor μέχρι τη στιγμή που θα αποδειχθεί η αξία με KPIs – όχι απλώς μέχρι να ολοκληρωθεί η υλοποίηση. Έτσι αποφεύγεται το φαινόμενο των «ορφανών μοντέλων» που τρέχουν κάπου στο background χωρίς κανείς να τα παρακολουθεί ή να τα βελτιώνει.

3. Ρουτίνες: Η Αξία Χτίζεται με Ρυθμό, όχι με One-Off Συσκέψεις

Η τρίτη διάσταση αφορά τα τελετουργικά της δουλειάς: τη συχνότητα και τη δομή των συναντήσεων, από το kickoff μέχρι την περίοδο μετά την έναρξη λειτουργίας. Αντί για αποσπασματικά meetings, το πλαίσιο εισάγει σταθερές ρουτίνες: εβδομαδιαίες operational reviews, τακτικές επιτροπές με συμμετοχή διοίκησης, συγκεκριμένες συνεδρίες όπου αναλύονται τα αποτελέσματα του μοντέλου και οι αποκλίσεις.

Αυτή η πειθαρχία δίνει δύο κρίσιμα οφέλη: τα προβλήματα εντοπίζονται νωρίς και ο διάλογος μεταξύ τεχνικών και business ανθρώπων αποκτά σταθερό βηματισμό. Δεν περιμένεις να «σκάσει» το πρόβλημα – το βλέπεις στην πορεία και το διορθώνεις.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MARKETING, ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ

4. Πόροι: Όχι Κάθε Έργο από την Αρχή

Ένας βασικός λόγος αποτυχίας είναι ότι κάθε ομάδα ξεκινά «από λευκό χαρτί». Διαφορετική αρχιτεκτονική, διαφορετική διαδικασία έγκρισης, διαφορετικό τρόπο διαχείρισης κινδύνου. Αυτό οδηγεί σε αργά, ακριβά και άνισα projects.

Στο 5R, οι πόροι σημαίνουν κοινά εργαλεία και πρότυπα: επαναχρησιμοποιήσιμες αρχιτεκτονικές για gen AI, έτοιμα templates για business cases και risk assessments, κοινές πρακτικές για monitoring. Έτσι, ο χρόνος παράδοσης μειώνεται δραστικά και τα θέματα ασφάλειας, ποιότητας και υπευθυνότητας αντιμετωπίζονται με ομοιομορφία – όχι κατά περίπτωση.

5. Αποτελέσματα: Πέρα από τα «Ωραία Demos»

Τέλος, το 5R επιβάλλει κάτι που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο: τα μέτρα επιτυχίας ορίζονται από την αρχή. Δεν αρκεί ένα μοντέλο να έχει υψηλή ακρίβεια ή ένα chatbot να απαντά «έξυπνα». Χρειάζονται δείκτες που συνδέονται με τον ισολογισμό: μείωση κόστους, αύξηση εσόδων, βελτίωση churn, αύξηση conversion, ποσοστό αλληλεπιδράσεων που χειρίζεται πλέον η ΤΝ.

Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται το σύνδρομο του «PPT AI»: εντυπωσιακές παρουσιάσεις χωρίς πραγματικό αντίκτυπο. Η επιτυχία ή η αποτυχία είναι μετρήσιμη και συνδέεται με συγκεκριμένες επιχειρησιακές επιδιώξεις.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

Γιατί ένα τέτοιο Πλαίσιο κάνει τη Διαφορά

Το ενδιαφέρον με το 5R είναι ότι δεν είναι «άλλο ένα μοντέλο συμβούλων», αλλά ένας πρακτικός τρόπος να χτιστεί ένας μόνιμος σκελετός γύρω από την ΤΝ. Τα τρία πρώτα στοιχεία (ρόλοι, ευθύνες, ρουτίνες) δημιουργούν μια σταθερή ραχοκοκαλιά που εφαρμόζεται σε όλα τα έργα, ενώ πόροι και αποτελέσματα προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης.

Επιπλέον, το πλαίσιο βοηθά και στη διάσταση της υπεύθυνης ΤΝ. Όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ρουτίνες παρακολούθησης και κοινά εργαλεία για governance, είναι πολύ πιο εύκολο να εντοπιστούν έγκαιρα μεροληψίες, παραβιάσεις κανόνων ή ρυθμιστικά ρίσκα – και να διορθωθούν, αντί να αποκρυβούν.

Το συμπέρασμα είναι απλό, αλλά δύσκολο στην πράξη: η AI δεν αποτυγχάνει επειδή είναι «υπερεκτιμημένη», αλλά γιατί προσγειώνεται σε οργανισμούς που δεν είναι έτοιμοι να την υποστηρίξουν. Ένα πλαίσιο όπως το 5R δεν εγγυάται την επιτυχία, αυξάνει όμως θεαματικά τις πιθανότητες ένα πιλοτικό έργο να γίνει μόνιμη ικανότητα – και η Τεχνητή Νοημοσύνη να πάψει να είναι buzzword και να γίνει πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.