Οι Τέσσερις “Φυλές” των Ανέργων και οι Τάσεις στην ΕΕ και στην Κύπρο
18 Οκτωβρίου 2025

Η χαλαρότητα της αγοράς εργασίας στην ΕΕ και στην Κύπρο
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η έννοια της «χαλαρότητας της αγοράς εργασίας» (labour market slack) έχει καταστεί κρίσιμος δείκτης για την κατανόηση της υποαξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού — αυτών που είτε είναι άνεργοι, είτε εργάζονται μερικώς αλλά θα ήθελαν περισσότερο, είτε δεν αναζητούν εργασία αν και θα μπορούσαν, είτε αναζητούν αλλά δεν είναι άμεσα διαθέσιμοι. Στην Κύπρο, όπως και στην υπόλοιπη ΕΕ, αυτή η υποαπασχόληση αποτελεί πρόκληση για την παραγωγικότητα, την κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη.
Η εικόνα στην Κύπρο – χαλαρότητα που χρήζει αξιολόγησης
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η ποσοστιαία συμμετοχή στην αγορά εργασίας της Κύπρου κυμάνθηκε στο 65,1 % τον Δεκέμβριο του 2024, έναντι 65,7 % το προηγούμενο τρίμηνο CEIC Data. Αυτό υποδηλώνει ότι ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού εργασιακής ηλικίας παραμένει εκτός ενεργού αγοραστικής δυναμικής.
Παράλληλα, παλαιότερες αναλύσεις καταγράφουν ότι, το 2021, η Κύπρος εμφάνισε ποσοστό χαλαρότητας περίπου 15,0 % του εκτεταμένου εργατικού δυναμικού, έναντι μέσου όρου 14 % στην ΕΕ Cyprus Mail. Αυτές οι διαφορές καθιστούν την Κύπρο μια χώρα με μεσο-υψηλή υποαπασχόληση στην ευρωπαϊκή κλίμακα, ειδικά με τις κρίσιμες συνιστώσες (underemployed, διαθέσιμοι μη αναζητούντες, κ.λπ.).
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (HR)
Είναι αξιοσημείωτο ότι, σε αντίθεση με πολλές χώρες της ΕΕ όπου παρατηρείται μια ελαφρά υποχώρηση της χαλαρότητας, στην Κύπρο η τάση παρέμεινε σταθερή στο πιο πρόσφατο τρίμηνο — γεγονός που υποδηλώνει ότι η χώρα αντιμετωπίζει δυσκολία στη μείωση του “αθέατου αποθέματος εργασίας” European Commission.
Η ΕΕ ως πλαίσιο σύγκρισης
Σε επίπεδο ΕΕ, η χαλαρότητα της αγοράς εργασίας το πρώτο τρίμηνο του 2025 εκτιμάται στο 10,9 % του εκτεταμένου εργατικού δυναμικού, ενώ η ανεργία μόνη της φτάνει στο 5,7 % European Commission. Αυτό σημαίνει ότι το υπόλοιπο ~5,2 % αντιπροσωπεύει άτομα που δεν καλύπτονται στην παραδοσιακή έννοια “άνεργοι” — δηλαδή υποαπασχολούμενοι, απόντες από αναζήτηση κ.ά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Eurostat επισημαίνουν συχνά ότι οι χώρες με υψηλή χαλαρότητα αντιμετωπίζουν πρόβλημα αναποτελεσματικής αντιστοίχισης προσφοράς και ζήτησης εργασίας, όπου οι δεξιότητες των εργαζομένων δεν ανταποκρίνονται εύκολα στις ανάγκες των εργοδοτών European Commission+2European Commission+2.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ SOFT SKILLS
Οι Τέσσερις “Φυλές” των Ανέργων
Οι αναλύσεις διακρίνουν τέσσερις κύριες κατηγορίες χαλαρότητας:
- Άνεργοι (Unemployed): Άτομα χωρίς εργασία που αναζητούν ενεργά και είναι άμεσα διαθέσιμα.
- Υποαπασχολούμενοι μερικώς απασχολούμενοι (Underemployed part-time): Εργάζονται σε μικρό ωράριο αλλά επιθυμούν περισσότερες ώρες.
- Διαθέσιμοι αλλά μη αναζητούντες εργασία: Μπορούν να εργαστούν αλλά για λόγους αποθάρρυνσης ή άλλα εμπόδια δεν κάνουν αναζήτηση.
- Αναζητούν εργασία αλλά όχι άμεσα διαθέσιμοι: Αναζητούν, αλλά για λόγους όπως υγεία ή οικογενειακές υποχρεώσεις δεν μπορούν άμεσα να αναλάβουν θέση.
Στην κυπριακή πραγματικότητα, όπως και στην Ελλάδα σύμφωνα με ελληνικές μελέτες, οι πρώτες δύο κατηγορίες συμβάλλουν περισσότερο στη χαλαρότητα — κυρίως λόγω οικονομικών περιορισμών, χαμηλής ευκαμψίας στην αγορά και έλλειψης ευκαιριών πλήρους απασχόλησης.
Προκλήσεις και πολιτικές προσαρμογής στην Κύπρο
Για να μειωθεί η υποαξιοποίηση, απαιτούνται στοχευμένες παρεμβάσεις:
- Ενίσχυση της συμμετοχής γυναικών και νέων στην αγορά εργασίας μέσω ευέλικτων ωραρίων, παιδικών σταθμών και στοχευμένων επιδοτήσεων.
- Πρόγραμμα επανεκπαίδευσης / reskilling για να κλείσουν το χάσμα ανάμεσα στις δεξιότητες που ζητούν οι εργοδότες και αυτές που κατέχουν οι άνεργοι.
- Διεύρυνση ευκαιριών μερικής εργασίας ή μικρής απασχόλησης αλλά με δυνατότητα αύξησης ωρών.
- Ενεργές πολιτικές απασχόλησης (π.χ. επιδοτούμενες τοποθετήσεις, συνεργασίες με ιδιωτικό τομέα) για εκείνους που είναι διαθέσιμοι αλλά δεν αναζητούν εργασία.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Μεταρρυθμίσεις αυτού του τύπου μπορούν να ενισχύσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης και να αμβλύνουν την επίδραση της γήρανσης ή της μείωσης του πληθυσμού στην κυπριακή οικονομία.
Σε ένα περιβάλλον όπου η Ευρώπη προσπαθεί να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό των πολιτών της, η Κύπρος έχει την ευκαιρία να μετασχηματίσει τη χαλαρότητα σε καινοτόμο εργατικό δυναμικό — αρκεί να συνδυάσει κοινωνική πολιτική με αναπτυξιακή στρατηγική.