Πως οι Μαζικές Απολύσεις Καταστρέφουν την Αγορά Εργασίας και την Κοινωνική Συνοχή

Οι οικονομικές υφέσεις οδηγούν πολλές επιχειρήσεις σε δύσκολες αποφάσεις, με την πρώτη και συχνότερη αντίδραση να είναι οι απολύσεις. Στόχος είναι η προστασία της ρευστότητας, η μείωση κόστους και η διατήρηση της ευελιξίας σε περιόδους αβεβαιότητας. Ωστόσο, νέα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι οι απολύσεις –ειδικά όταν πραγματοποιούνται μαζικά και ταυτόχρονα από πολλές εταιρείες– έχουν συνέπειες που ξεπερνούν τα όρια των ίδιων των επιχειρήσεων, αφήνοντας βαθιές πληγές στην αγορά εργασίας και στην οικονομική ευημερία των εργαζομένων.

 Οι Απολύσεις ως Συλλογικό Πρόβλημα 

Είναι γνωστό ότι σε κάθε ύφεση οι απολύσεις αυξάνονται απότομα. Αυτό, όμως, δημιουργεί ένα παράδοξο: ακριβώς τη στιγμή που οι εργαζόμενοι χρειάζονται περισσότερο στήριξη, βρίσκονται αντιμέτωποι με δραματική μείωση εισοδήματος και περιορισμένες ευκαιρίες απασχόλησης. Σύμφωνα με στοιχεία από τις ΗΠΑ, ένας εργαζόμενος που απολύεται κατά τη διάρκεια ύφεσης βλέπει το εισόδημά του να μειώνεται κατά 19% για το υπόλοιπο της επαγγελματικής του ζωής, έναντι 11% σε περιόδους οικονομικής σταθερότητας.

Οι απολύσεις δεν επηρεάζουν μόνο τους άμεσα απολυμένους. Όταν πολλές εταιρείες απολύουν ταυτόχρονα, η τοπική αγορά εργασίας ασφυκτιά. Οι άνεργοι αναγκάζονται να ανταγωνίζονται για περιορισμένες θέσεις, μένουν χωρίς δουλειά για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, χάνουν δεξιότητες και αποσυνδέονται σταδιακά από την αγορά εργασίας. Η έρευνα έδειξε ότι σε περιοχές όπου το ποσοστό καταστροφής θέσεων εργασίας αυξάνεται κατά μόλις μία ποσοστιαία μονάδα, οι απολυμένοι χάνουν κατά μέσο όρο 4.200 δολάρια σε εισόδημα τα επόμενα έξι χρόνια. Το συνολικό αρνητικό αποτέλεσμα μπορεί να φτάσει σε δεκάδες χιλιάδες δολάρια ανά εργαζόμενο.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (HR)

Γιατί οι Επιχειρήσεις Δρουν «Ορθολογικά» αλλά με Συλλογικά Καταστροφικά Αποτελέσματα 

Από την πλευρά των επιχειρήσεων, η απόφαση για απολύσεις μοιάζει συχνά αναπόφευκτη και λογική. Σε περιόδους αβεβαιότητας, η μείωση κόστους θεωρείται βασικό εργαλείο επιβίωσης. Όμως, όταν πολλές επιχειρήσεις παίρνουν ταυτόχρονα αυτή την απόφαση, η συνολική αγορά καταρρέει, καθιστώντας ακόμη δυσκολότερη την ανάκαμψη. Ακόμα και υγιείς εταιρείες δυσκολεύονται να προσλάβουν προσωπικό, καθώς η υπερπροσφορά εργατικού δυναμικού αποσταθεροποιεί τους μηχανισμούς προσαρμογής.

Με απλά λόγια, οι ατομικά λογικές αποφάσεις μετατρέπονται σε συλλογικό λάθος, το οποίο παρατείνει την ύφεση και αυξάνει το κοινωνικό και οικονομικό κόστος.

Τι Μπορεί να Γίνει – Η Ευθύνη Επιχειρήσεων και Πολιτείας 

Η έρευνα καταδεικνύει την ανάγκη συντονισμένης δράσης για τη σταθεροποίηση της απασχόλησης σε περιόδους κρίσης. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν μακρά παράδοση σε προγράμματα στήριξης, όπως τα επιδόματα μερικής απασχόλησης, τα οποία βοηθούν τις επιχειρήσεις να κρατήσουν το προσωπικό τους χωρίς να επιβαρύνονται υπερβολικά. Στις ΗΠΑ, κατά την πανδημία, το πρόγραμμα Paycheck Protection Program έσωσε εκατομμύρια θέσεις εργασίας, αποδεικνύοντας ότι η κρατική παρέμβαση μπορεί να περιορίσει τις μαζικές απολύσεις.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

Για τις επιχειρήσεις, η έγκαιρη και διαφανής επικοινωνία με τους εργαζόμενους είναι κρίσιμη. Η παροχή προειδοποίησης πριν από μαζικές απολύσεις επιτρέπει στους εργαζόμενους να αναζητήσουν νέες ευκαιρίες πριν κορεστεί η αγορά. Παράλληλα, εναλλακτικές λύσεις όπως προσωρινές μειώσεις μισθών, αναστολές συμβάσεων ή ευέλικτα ωράρια μπορούν να περιορίσουν τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Εντυπωσιακά, έρευνες δείχνουν ότι πολλοί εργαζόμενοι θα προτιμούσαν προσωρινές μειώσεις μισθών αντί για οριστική απώλεια της εργασίας τους.

Η Μακροπρόθεσμη Στρατηγική Ανάκαμψης 

Η προστασία της αγοράς εργασίας σε περιόδους ύφεσης δεν είναι μόνο κοινωνική υποχρέωση αλλά και οικονομικά συνετή επιλογή. Η διατήρηση των θέσεων εργασίας συμβάλλει στη διατήρηση των δεξιοτήτων, στη μείωση της ανεργίας και στην ταχύτερη ανάκαμψη της οικονομίας. Αντίθετα, οι μαζικές απολύσεις αφήνουν πίσω τους ένα αποδυναμωμένο εργατικό δυναμικό και περιοχές που μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να επανέλθουν.

Η κρίση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά με βραχυπρόθεσμη μείωση κόστους. Χρειάζεται συντονισμός μεταξύ επιχειρήσεων και κράτους ώστε να διατηρηθεί η απασχόληση και να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειες για την κοινωνία και την οικονομία.