Η Ανατομία Ενός Ανυπόφορου Προϊσταμένου

Η ηγεσία είναι η τέχνη του να καθοδηγείς, να εμπνέεις και να αναδεικνύεις τους άλλους. Όταν όμως αυτή η τέχνη ασκείται με λάθος τρόπο, μπορεί να μετατραπεί σε πηγή έντασης, απογοήτευσης και αποχώρησης ταλέντων. Ένας κακός προϊστάμενος δεν χρειάζεται να είναι κακοπροαίρετος, αρκεί να επιδεικνύει συμπεριφορές που, συνειδητά ή ασυνείδητα, αποδυναμώνουν την ομάδα του.

Σύμφωνα με έρευνα του Gallup, το 75% των εργαζομένων που παραιτούνται δεν εγκαταλείπουν την εταιρεία τους, αλλά τον προϊστάμενό τους. Η ηγεσία, λοιπόν, δεν είναι θέμα τίτλου αλλά συμπεριφοράς. Και τρία χαρακτηριστικά φαίνεται να ευθύνονται συστηματικά για τη δυσλειτουργία των ομάδων: εγωισμός, δειλία και έλλειψη οράματος.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ SOFT SKILLS

Εγωισμός: Όταν ο προϊστάμενος γίνεται το κέντρο του σύμπαντος

Ο εγωισμός είναι ίσως το πιο καταστροφικό ελάττωμα ενός ηγέτη. Εκδηλώνεται όταν ένας προϊστάμενος διεκδικεί για τον εαυτό του τη δόξα της ομάδας, αγνοώντας τη συνεισφορά των άλλων. Όταν αρνείται να ακούσει, δεν δέχεται κριτική και σπάνια παραδέχεται λάθος.

Η συμπεριφορά αυτή δημιουργεί ένα περιβάλλον ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης. Οι εργαζόμενοι σταματούν να προτείνουν ιδέες, νιώθουν πως οι προσπάθειές τους δεν αναγνωρίζονται και τελικά αποστασιοποιούνται.

Η λύση; Ένας ηγέτης με αυτογνωσία κατανοεί ότι η επιτυχία είναι συλλογική. Μαθαίνει να ακούει ενεργά, να δίνει χώρο στους άλλους να αναπτυχθούν και να αναγνωρίζει δημόσια τις επιτυχίες της ομάδας του. Όπως έλεγε ο John Maxwell, «ένας ηγέτης είναι σπουδαίος όχι για το πόσους ακολουθούν, αλλά για το πόσους δημιουργεί να ηγούνται».

Δειλία: Όταν η απουσία θάρρους παραλύει την ομάδα

Η δειλία στην ηγεσία εκδηλώνεται με την αποφυγή αποφάσεων, την αδυναμία ανάληψης ευθύνης και τη σιωπηλή ανοχή της μετριότητας. Ένας προϊστάμενος που φοβάται τη σύγκρουση, αφήνει τα προβλήματα να χρονίζουν.

Αντί να προστατεύει την ομάδα του, την αφήνει εκτεθειμένη σε αδικίες και κακή οργάνωση. Αποφεύγει να αντιμετωπίσει δύσκολους χαρακτήρες ή να λάβει αποφάσεις που μπορεί να δυσαρεστήσουν κάποιους.

Η αληθινή ηγεσία, όμως, απαιτεί θάρρος και λογοδοσία. Ο ηγέτης πρέπει να παίρνει θέση, να υπερασπίζεται το δίκαιο και να αποδέχεται τα λάθη του. Μόνο έτσι οι συνεργάτες του θα τον εμπιστευτούν και θα νιώσουν ασφάλεια να ακολουθήσουν τη γραμμή του.

Το Harvard Business School επισημαίνει ότι το θάρρος είναι το πιο υποτιμημένο προσόν της ηγεσίας — όμως χωρίς αυτό, καμία αλλαγή ή πρόοδος δεν είναι δυνατή.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MANAGEMENT & LEADERSHIP

Έλλειψη Οράματος: Όταν η ομάδα δουλεύει στο σκοτάδι

Ένας προϊστάμενος χωρίς όραμα είναι σαν καπετάνιος χωρίς πυξίδα. Οι εργαζόμενοι μπορεί να δουλεύουν σκληρά, αλλά χωρίς να ξέρουν προς ποια κατεύθυνση κινούνται. Χωρίς καθαρή στρατηγική και επικοινωνία, επικρατεί σύγχυση, απογοήτευση και απώλεια κινήτρου.

Οι άνθρωποι χρειάζονται ένα νόημα πίσω από τις προσπάθειές τους. Όταν γνωρίζουν πώς η δουλειά τους συμβάλλει στο συνολικό σκοπό του οργανισμού, τότε δεσμεύονται περισσότερο και αποδίδουν καλύτερα.

Ο ηγέτης, επομένως, πρέπει να επικοινωνεί το “γιατί” πίσω από κάθε πρωτοβουλία. Να εμπνέει, να εξηγεί και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή στη διαμόρφωση του κοινού στόχου. Η αληθινή ηγεσία δεν αφορά το “να δείχνεις τον δρόμο”, αλλά το να περπατάς πρώτος σ’ αυτόν.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Μπορεί να αλλάξει ένας κακός προϊστάμενος;

Φυσικά. Η κακή ηγεσία δεν είναι μόνιμο χαρακτηριστικό, αλλά συνήθεια που μπορεί να αλλάξει. Πολλοί προϊστάμενοι αναπαράγουν αρνητικές συμπεριφορές από πίεση, φόβο ή άγνοια. Το πρώτο βήμα είναι η αυτογνωσία: η ικανότητα να αναγνωρίζεις πότε οι πράξεις σου βλάπτουν την ομάδα σου.

Η ειλικρινής ανατροφοδότηση, η επαγγελματική εκπαίδευση και η συνεχής αυτοβελτίωση αποτελούν τα πιο ισχυρά εργαλεία για την αλλαγή. Σύμφωνα με το Center for Creative Leadership, οι ηγέτες που λαμβάνουν συστηματικό feedback βελτιώνουν τις σχέσεις εμπιστοσύνης με τις ομάδες τους έως και κατά 40%.

Η ηγεσία είναι επιλογή, όχι θέση. Ένας καλός προϊστάμενος δεν χρειάζεται να είναι τέλειος — χρειάζεται να είναι αυθεντικός, θαρραλέος και οραματιστής. Όταν δίνει προτεραιότητα στους ανθρώπους του, τότε αυτοί θα δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους για εκείνον και για την ομάδα.

Σήμερα, δεν υπάρχει χώρος για «ανυπόφορους» προϊσταμένους. Υπάρχει όμως άφθονος χώρος για ηγέτες που εμπνέουν, καθοδηγούν και χτίζουν περιβάλλοντα όπου οι άνθρωποι θέλουν, όχι απλώς πρέπει, να εργάζονται.