Εργασία και Φροντίδα: Γιατί οι Εταιρείες Πρέπει να Υιοθετήσουν Πολιτικές Eldercare

Στον 21ο αιώνα, οι επιχειρήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν νέες κοινωνικές και δημογραφικές προκλήσεις που ξεπερνούν τα όρια της παραδοσιακής εταιρικής ευθύνης. Μία από αυτές είναι η φροντίδα ηλικιωμένων (eldercare), η οποία αναδεικνύεται σε μείζον ζήτημα για εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο. Για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αριθμός των εργαζομένων που φροντίζουν έναν ηλικιωμένο συγγενή (περίπου 23 εκατομμύρια) ξεπέρασε εκείνον που φροντίζει παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η τάση αυτή δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο: παρόμοιες εξελίξεις παρατηρούνται σε όλες σχεδόν τις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ σταδιακά εμφανίζονται και στις αναπτυσσόμενες.

Η γήρανση του πληθυσμού είναι ο βασικός λόγος. Μέχρι το 2050, οι πολίτες άνω των 65 ετών θα αποτελούν σχεδόν το ένα τέταρτο του αμερικανικού πληθυσμού, ενώ ο αριθμός των ατόμων άνω των 85 ετών αναμένεται να αυξηθεί κατά 150%. Αντίστοιχα, στην Ευρώπη και στην Κύπρο, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) προβλέπει ότι το 33% του πληθυσμού θα είναι άνω των 65 έως το 2070. Σήμερα ήδη, στην Κύπρο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας (CYSTAT), περίπου το 17% του πληθυσμού είναι άνω των 65, ποσοστό που αυξάνεται σταθερά.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Το βάρος στους ώμους των εργαζομένων

Παρά τη σημαντική αύξηση του προσδόκιμου ζωής, η περίοδος υγιούς διαβίωσης δεν ακολουθεί τον ίδιο ρυθμό. Οι τελευταίες δεκαετίες ζωής συχνά συνοδεύονται από χρόνιες παθήσεις, κινητικά προβλήματα ή άνοια, καθιστώντας τη φροντίδα πιο απαιτητική. Αυτό το βάρος πέφτει κυρίως στις οικογένειες – και συγκεκριμένα στους εργαζόμενους που καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα σε επαγγελματικές υποχρεώσεις και φροντίδα συγγενών.

Η κατάσταση είναι πιο πιεστική λόγω των κοινωνικών αλλαγών. Οι οικογένειες είναι πλέον μικρότερες και περισσότερο διασκορπισμένες γεωγραφικά, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα συλλογικής φροντίδας. Οι γυναίκες, που αποτελούν την πλειονότητα των φροντιστών, επωμίζονται δυσανάλογο βάρος, με συνέπειες τόσο στην επαγγελματική τους πορεία όσο και στην ψυχική τους υγεία.

Το επιχειρηματικό ζήτημα

Η φροντίδα ηλικιωμένων δεν είναι απλώς κοινωνικό πρόβλημα, αλλά και επιχειρηματική πρόκληση. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι εργαζόμενοι-φροντιστές συχνά μειώνουν ώρες εργασίας, απορρίπτουν προαγωγές ή εγκαταλείπουν την αγορά εργασίας νωρίτερα. Σύμφωνα με την Blue Cross Blue Shield, το κόστος για την οικονομία των ΗΠΑ ανέρχεται σε 264 δισ. δολάρια ετησίως λόγω χαμένης παραγωγικότητας, αυξημένων απουσιών και επιβάρυνσης της υγείας των εργαζομένων.

Από την άλλη, οργανισμοί που επενδύουν σε πολιτικές eldercare καταγράφουν θετικά αποτελέσματα: καλύτερη συγκράτηση ταλέντων, αυξημένη αφοσίωση προσωπικού και βελτίωση της ποικιλομορφίας και της ενσυναίσθησης στον εργασιακό χώρο. Η φροντίδα ενισχύει δεξιότητες όπως η υπομονή, η αποδοτικότητα και η επιμονή – χαρακτηριστικά που οι ίδιες οι εταιρείες αναζητούν στους ηγέτες τους.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (HR)

Διεθνείς πρακτικές και κυπριακή πραγματικότητα

Ορισμένες χώρες έχουν ήδη θεσμοθετήσει λύσεις. Η Ιαπωνία επιβάλλει υποχρεωτική ασφάλιση μακροχρόνιας φροντίδας για πολίτες άνω των 40 ετών, ενώ η Ολλανδία την έχει ενσωματώσει στο εθνικό της σύστημα υγείας από το 1968. Αντίθετα, η Κύπρος – παρότι έχει σημειώσει πρόοδο με την εισαγωγή του ΓεΣΥ – δεν διαθέτει ακόμη ολοκληρωμένη πολιτική για τη μακροχρόνια φροντίδα ηλικιωμένων.

Πρόσφατες συζητήσεις στο Υπουργείο Εργασίας και στο Υπουργείο Υγείας έχουν επικεντρωθεί στην ανάγκη δημιουργίας συστήματος κοινοτικής φροντίδας και στήριξης οικογενειακών φροντιστών μέσω επιδοτήσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Φροντιστών έχει επίσης αναδείξει το ζήτημα, ζητώντας θεσμοθέτηση δικαιωμάτων για τους ανεπίσημους φροντιστές, οι οποίοι καλύπτουν σημαντικά κενά του συστήματος.

Τι μπορούν να κάνουν οι εργοδότες

Μια εταιρεία που θέλει να είναι ανταγωνιστική οφείλει να αναγνωρίσει ότι η στήριξη των εργαζομένων-φροντιστών είναι στρατηγική επένδυση. Οι βασικές παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:

• Ευέλικτα ωράρια και τηλεργασία για καλύτερη ισορροπία.
• Εκπαιδευτικά προγράμματα για διαχείριση φροντίδας και βασικές ιατρικές δεξιότητες.
• Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για πλοήγηση στο σύστημα υγείας.
• Οικονομική στήριξη, όπως επιδόματα ή πρόσβαση σε ειδικά ταμεία.
• Δημιουργία ομάδων υποστήριξης μέσα στις εταιρείες για ανταλλαγή εμπειριών.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ SOFT SKILLS

Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο

Η φροντίδα ηλικιωμένων δεν είναι ιδιωτική υπόθεση αλλά συλλογική ευθύνη. Όπως στο παρελθόν οι επιχειρήσεις ενσωμάτωσαν την παιδική φροντίδα στη στρατηγική τους, έτσι σήμερα καλούνται να αναγνωρίσουν ότι το eldercare αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των εργαζομένων. Επενδύοντας σε σχετικές πολιτικές, όχι μόνο στηρίζουν τους ανθρώπους τους, αλλά και διασφαλίζουν βιώσιμη ανάπτυξη σε μια κοινωνία που γερνά.