Τεχεράνη: 50°C, Άδειες Δεξαμενές, Χάος. Η Πόλη που Ίσως Πάψει να Υπάρχει

Μια από τις σοβαρότερες υγειονομικές και κοινωνικές κρίσεις της σύγχρονης ιστορίας της αντιμετωπίζει η Τεχεράνη, καθώς η ιρανική πρωτεύουσα έφτασε φέτος ένα βήμα πριν από την απόλυτη κατάρρευση του υδροδοτικού της συστήματος. Το καλοκαίρι του 2025 καταγράφηκαν θερμοκρασίες που πλησίασαν τους 50°C, οδηγώντας σε κλείσιμο δημόσιων υπηρεσιών και σε συνθήκες που δοκίμασαν τις αντοχές τόσο των κατοίκων όσο και των υποδομών.

Οι δεξαμενές που τροφοδοτούν το πολεοδομικό συγκρότημα της Τεχεράνης συρρικνώθηκαν σε πρωτοφανή επίπεδα. Το φράγμα Amir Kabir –μια από τις σημαντικότερες πηγές πόσιμου νερού της πόλης– έπεσε μόλις στο 8% της συνολικής του χωρητικότητας έως τις αρχές Νοεμβρίου, πυροδοτώντας ανησυχίες για μια πιθανή «Ημέρα Μηδέν», κατά την οποία τα δίκτυα υδροδότησης θα σταματήσουν να λειτουργούν. Η κυβέρνηση, αντιμέτωπη με τις κοινωνικές αντιδράσεις και την απειλή ανθρωπιστικής κρίσης, δεν απέκλεισε ακόμη και το ενδεχόμενο μετακίνησης της πρωτεύουσας εάν δεν υπάρξει σταθεροποίηση των αποθεμάτων νερού.

5 Χρόνια με Χαμηλή Βροχόπτωση

Η κατάσταση επιδεινώθηκε από μια αλληλουχία εξαιρετικά ξηρών ετών. Οι βροχοπτώσεις που συνήθως από τον Δεκέμβριο έως τον Απρίλιο γεμίζουν τις ταμιευτήρες, έχουν παραμείνει επίμονα κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα για πέντε συνεχόμενα χρόνια. Η περίοδος 2024–2025 μάλιστα χαρακτηρίστηκε από το μεγαλύτερο έλλειμμα βροχής που έχει καταγραφεί τα τελευταία δύο δεκαετία. Η ξηρασία συνδυάστηκε με υψηλές θερμοκρασίες, επιτείνοντας την εξάτμιση και περιορίζοντας ακόμη περισσότερο τις εισροές σε φράγματα και υγρότοπους.

Ευρύτερο το Πρόβλημα

Το φαινόμενο δεν περιορίζεται γεωγραφικά στην Τεχεράνη. Μετεωρολογικές αναλύσεις καταγράφουν μια ευρεία ζώνη μειωμένων βροχοπτώσεων που εκτείνεται από την ανατολική Μεσόγειο μέχρι τη νότια και κεντρική περιοχή του Ιράν. Οι καταιγίδες που παραδοσιακά τροφοδοτούν την περιοχή με νερό παρουσιάζουν μειωμένη συχνότητα και ένταση, ενώ η μετατόπιση των συστημάτων κακοκαιρίας προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη δημιουργεί ένα μοτίβο όπου η νότια πλευρά της περιοχής οδηγείται σε χρόνια ξηρότητα, ενώ οι βόρειες περιοχές καταγράφουν αυξημένες βροχοπτώσεις.

Σε Μεταβατική Κλιματική Ζώνη

Κλιματολογικά μοντέλα, μεταξύ αυτών και υπολογισμοί του IPCC, προβλέπουν ότι αυτή η τάση θα παγιωθεί τις επόμενες δεκαετίες, ιδιαίτερα την άνοιξη. Η Τεχεράνη βρίσκεται σε μια μεταβατική κλιματική ζώνη, όπου οι διαφορές στη συμπεριφορά των συστημάτων μεταξύ χειμώνα και άνοιξης καθιστούν τις προβλέψεις περίπλοκες. Ωστόσο, η γενική εικόνα συγκλίνει: οι ξηρασίες θα γίνονται πιο συχνές και πιο παρατεταμένες.

Πιθανή η Μετακίνηση Πληθυσμών

Οι συνέπειες ήδη αγγίζουν κάθε πτυχή της ζωής: μείωση υδροηλεκτρικής παραγωγής, επιβολή αυστηρών περιορισμών κατανάλωσης, κίνδυνος ενεργειακών διακοπών και πίεση στο σύστημα υγείας λόγω ακραίων θερμοκρασιών. Πολεοδόμοι και ειδικοί υπογραμμίζουν ότι μια ενδεχόμενη εξάντληση των αποθεμάτων θα μπορούσε να προκαλέσει μαζική αστική κρίση με μετακινήσεις πληθυσμών και οικονομικές επιπτώσεις απρόβλεπτης κλίμακας.

Τα φετινά γεγονότα λειτουργούν ως προειδοποίηση. Αν το Ιράν δεν κινηθεί ταυτόχρονα προς δύο κατευθύνσεις –δραστική μείωση εκπομπών σε παγκόσμιο επίπεδο και επιθετικές πολιτικές προσαρμογής σε τοπικό– η πρωτεύουσα ενδέχεται να βρεθεί συχνότερα μπροστά σε συνθήκες κατάρρευσης. Η Τεχεράνη, μια πόλη 9 εκατομμυρίων κατοίκων, δείχνει πλέον πόσο ευάλωτη μπορεί να γίνει μια μητρόπολη όταν η κλιματική κρίση συναντά ένα εξαντλημένο υδρολογικό σύστημα.