Πυρκαγιές Λεμεσού: Θα Επιβιώσει η Αμπελουργία και Οινοπαραγωγή της Λεμεσού;

Μια από τις μεγαλύτερες καταστροφές στην ιστορία της Κυπριακής αμπελουργίας έλαβε χώρα στα μέσα Ιουλίου 2025, όταν δασική πυρκαγιά στη νότια Λεμεσό κατατρόπωσε εκτάσεις αμπελώνων και επηρέασε βαριά την τοπική οινοποιητική παραγωγή.

1. Κλίμακα της καταστροφής

Η πυρκαγιά κατέκαψε τουλάχιστον 100–125 τ.χλμ., φτάνοντας σε έκταση περίπου 124 χιλ. στρ. μέσα σε περιοχές γνωστές για την παραγωγή κρασιού κοντά στη Λεμεσό. Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν, ενώ εκατοντάδες ακίνητα φέρονται καταστραμμένα.

2. Εκτεινόμενη καταγραφή ζημιών

Το Υπουργείο Γεωργίας ξεκίνησε τη συστηματική καταγραφή ζημιών σε 28 κοινότητες, ενώ στον δίσκο βρέθηκαν 4.353 γεωργικά αγροτεμάχια συνολικής έκτασης 13.667 δεκάδων — 5.215 δεκάρια αμπελώνες μεταξύ αυτών. Η προσπάθεια ολοκλήρωσης της εκτίμησης αναμένεται εντός 15 ημερών, με καθημερινή επιστημονική παρακολούθηση και χρήση δορυφορικών δεδομένων.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

3. Αποζημιώσεις: Σταφύλι, όχι Κρασί

Οι αποζημιώσεις καλύπτουν μόνο την αξία των σταφυλιών — όχι την αξία του κρασιού ή την οικονομική απώλεια στις μεταποιητικές επιχειρήσεις. Ο Μάρκος Ζαμπάρτας τις χαρακτήρισε «σταγόνα στον ωκεανό», ιδίως για εξειδικευμένα κρασιά που χάνουν terroir και επωνυμίες υψηλής τιμής.

Ο Σύνδεσμος Οινοποιών εξετάζει ανεξάρτητες εκτιμήσεις οι οποίες, όμως, μάλλον δεν θα ληφθούν υπόψη στο κυβερνητικό πλαίσιο.

4. Άυλη απώλεια: μικροοργανισμοί και χώμα

Ακόμη και όπου τα αμπέλια δεν έγιναν στάχτη, η θερμοκρασία του εδάφους κατέστρεψε μικροοργανισμούς ζωτικής σημασίας για την αναγέννηση των συστημάτων ριζών. Κάποιες ρίζες ξηράθηκαν ολοσχερώς, ενώ άλλες επλήγησαν περιφερειακά.

Αυτό μπορεί να μειώσει την παραγωγή όχι μόνο φέτος, αλλά και τα επόμενα έτη, αναφέρει ο κ. Ζαμπάρτας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG

5. Το οινοποιείο Ζαμπάρτα: “σώθηκε στην τρίχα”

Το οινοποιείο στη Λεμεσό σώθηκε την τελευταία στιγμή, χάρη στην αυτοθυσία του προσωπικού και παρά την «παντελή απουσία της Πυροσβεστικής», ενώ σύμφωνα με την αφήγηση, είχε ενημερωθεί ότι υπήρχαν άνθρωποι μέσα στο χώρο. Ο κ. Ζαμπάρτας περιγράφει ότι η ανθρώπινη αντίδραση ήταν καθοριστική για την αποφυγή της ολοκληρωτικής καταστροφής.

6. Ολικό οικονομικό σκορ

Οι εκτιμήσεις ζημιών στα σπίτια, επιχειρήσεις και αγροτικές εκτάσεις κυμαίνονται στα €70–100 εκατομμύρια, συνδυάζοντας αποζημιώσεις, αποκαταστάσεις και προσωρινή στήριξη των πληγέντων.

Το κράτος ήδη ξεκίνησε τις εκταμιεύσεις, με πρώτη δόση €122.000 να έχει κατατεθεί σε 15 οικογένειες και στόχο να αποδοθούν όλες οι αποζημιώσεις εντός μίας εβδομάδας.

7. Πλαίσιο: ανεπαρκής προετοιμασία και έλλειψη αδειοδοτήσεων

Παράλληλα, αποκαλύφθηκαν δεκάδες παραβάσεις στο πολεοδομικό σχέδιο· το 20–30% των κατεστραμμένων κατοικιών δεν είχαν άδεια. Η αποζημίωση για αυτές είναι μόλις το 25% του πραγματικού κόστους αποκατάστασης.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΚΑΙ ΕΣΤΙΑΣΗ

8. Ανθρωπιστική και πολιτιστική διάσταση

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετά αρχαιολογικά μνημεία, σε χωριά όπως το Σούνι και το Όμοδος, υπέστησαν ζημιές —επίσης, σημαντική ήταν η κινητοποίηση εθελοντών και κοινοτήτων, περιλαμβανομένων ελληνικών και τουρκοκυπριακών ομάδων για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

9. Τουρισμός και αξιοπιστία

Παρά τις ζημιές, η Κύπρος θεωρείται ακόμη ασφαλής προορισμός: Η Βρετανική κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει ταξιδιωτική οδηγία, αλλά συμβουλεύει προσοχή σε πληγείσες περιοχές — τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου λειτουργούν κανονικά.

10. Το μέλλον της οινοποιίας στην Κύπρο

Η ανάκαμψη μετά την πυρκαγιά θα εξαρτηθεί από το αν οι αποζημιώσεις επεκταθούν ώστε να καλύψουν και το μεταποιημένο προϊόν, αλλά και από την ικανότητα των οινοποιών να αξιοποιήσουν σταφύλια από άλλες περιοχές.

Η ηλιακή μετατραυματική φύση της περιοχής, ο σεβασμός στη φυσική κληρονομιά και η επανεκκίνηση των μικρών παραγωγικών κοινοτήτων θα καθορίσει αν η αμπελουργική παράδοση της περιοχής θα επιβιώσει.

Το πλήγμα από την πυρκαγιά είναι βαθύ, αλλά η δυσκολία της αποκατάστασης είναι τόσο οικονομική όσο και πολιτισμική. Η στήριξη, αποζημίωση και αποκατάσταση απαιτούν όχι μόνο οικονομική αρωγή αλλά και θεσμική εγρήγορση και περιβαλλοντική ευθύνη.