Οι Έλληνες στην Εποχή των Fake News: Πώς η Ενημέρωση Μετατράπηκε σε Ζήτημα Εμπιστοσύνης

Η εποχή της πληροφορίας μετατράπηκε σε εποχή αμφιβολίας. Καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει η κύρια πηγή ενημέρωσης για εκατομμύρια ανθρώπους, η παραπληροφόρηση απλώνεται με ταχύτητα που ξεπερνά την ίδια την είδηση. Και στην Ελλάδα, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πολίτες είναι από τους πιο εκτεθειμένους στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας Flash Ευρωβαρόμετρο “Social Media 2025” που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 74% των Ελλήνων παραδέχεται πως εκτέθηκε σε ψευδείς ειδήσεις τουλάχιστον μία φορά την τελευταία εβδομάδα. Το ποσοστό αυτό ξεπερνά κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 66%, κατατάσσοντας τη χώρα μας ανάμεσα στις πιο ευάλωτες στην παραπληροφόρηση κοινωνίες της ΕΕ. 

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ SOFT SKILLS

Από την Εφημερίδα στο Scroll 

Η μετάβαση από την παραδοσιακή ενημέρωση στα ψηφιακά μέσα υπήρξε ραγδαία. Ενώ κάποτε η ανάγνωση εφημερίδας απαιτούσε προσήλωση, κρίση και χρόνο, σήμερα η ενημέρωση έρχεται αυτόματα, γρήγορα και συχνά χωρίς φίλτρο, μέσα από το κινητό ή το τάμπλετ. Οι Έλληνες φαίνεται να έχουν ενσωματώσει πλήρως αυτή τη νέα πραγματικότητα:

• 56% δηλώνουν ότι ενημερώνονται κυρίως μέσω social media,
• ενώ η τηλεόραση, κάποτε κυρίαρχο μέσο, περιορίζεται στο 54%.
• Μόλις 34% προτιμούν εφημερίδες ή ενημερωτικές ιστοσελίδες — έναντι 41% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

 Αυτό το μείγμα ταχύτητας και ευκολίας έχει όμως ένα βαρύ τίμημα: τη διάβρωση της εμπιστοσύνης. Οι αλγόριθμοι προβάλλουν ειδήσεις που “μας αρέσουν”, όχι απαραίτητα ειδήσεις που είναι αληθείς, δημιουργώντας “φούσκες πληροφόρησης” όπου η αντικειμενικότητα χάνεται.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Facebook και Instagram οι «Πύλες» Ενημέρωσης 

Παρά την ανάπτυξη νέων πλατφορμών, οι Έλληνες παραμένουν παραδοσιακοί στις προτιμήσεις τους: σχεδόν 7 στους 10 (68%) χρησιμοποιούν το Facebook για ενημέρωση — ποσοστό υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στους νεότερους ηλικίας 15-24 ετών, το Instagram είναι η βασική πηγή πληροφόρησης (66%), γεγονός που δείχνει ότι η ενημέρωση πλέον «καταναλώνεται» μέσα από εικόνες, σύντομα βίντεο και stories.

 Η δημοσιογραφία, όπως την ξέραμε, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη πρόκληση. Τα παραδοσιακά ΜΜΕ χάνουν έδαφος από influencers και δημιουργούς περιεχομένου, οι οποίοι προσελκύουν εκατομμύρια ακολούθους χωρίς να υπόκεινται σε κανόνες δεοντολογίας ή διασταύρωσης πηγών. Όπως δείχνει η έρευνα, 4 στους 10 Έλληνες δηλώνουν ότι παρακολουθούν τακτικά τέτοιους δημιουργούς στα κοινωνικά δίκτυα.

 Εμπιστοσύνη υπό Κρίση 

Η εμπιστοσύνη στην ενημέρωση δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα· είναι ευρωπαϊκό. Όμως η ένταση του φαινομένου στην Ελλάδα αντικατοπτρίζει και μια βαθύτερη κοινωνική κόπωση απέναντι στα ΜΜΕ και τους θεσμούς. Παρά τη δυσπιστία, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να θεωρείται σημαντική για την πλειονότητα των πολιτών: το 66% θεωρεί θετικό το ότι η χώρα είναι μέλος της ΕΕ, ενώ 68% δηλώνουν ότι παρακολουθούν —έστω και περιστασιακά— τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή πολιτική.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Προς μια Νέα Κουλτούρα Ενημέρωσης 

Το ζητούμενο σήμερα δεν είναι να καταναλώνουμε περισσότερες ειδήσεις, αλλά καλύτερες ειδήσεις. Η εκπαίδευση στον ψηφιακό γραμματισμό και η ενίσχυση της κριτικής σκέψης γίνονται πλέον απαραίτητα εργαλεία δημοκρατίας. Αν η εποχή των fake news δοκιμάζει τα αντανακλαστικά μας, ίσως είναι και η ευκαιρία να ξαναβρούμε τι σημαίνει ενημέρωση με ευθύνη, ακρίβεια και αλήθεια.