ΟΗΕ: Στα Πρόθυρα Κατάρρευσης το Κλιματικό Όριο του 1,5°C

Η διεθνής κοινότητα βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή για το κλίμα. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, προειδοποίησε πρόσφατα ότι ο στόχος να περιοριστεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα «βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης». Η προειδοποίηση αυτή έρχεται λίγες εβδομάδες πριν από τη Διάσκεψη για το Κλίμα COP30 που θα διεξαχθεί στη Βραζιλία, όπου οι χώρες καλούνται να παρουσιάσουν νέες, φιλόδοξες δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών.

Ο κίνδυνος της αδράνειας 

Ο Γκουτέρες κάλεσε τις κυβερνήσεις να ενισχύσουν τις εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDCs), ώστε να είναι απολύτως εναρμονισμένες με τον στόχο του 1,5°C. Επισήμανε πως η καθυστέρηση πολλών χωρών –μεταξύ των οποίων και βασικοί παίκτες όπως η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση– να καταθέσουν τα νέα τους σχέδια, αυξάνει τον κίνδυνο να χαθεί το κλιματικό στοίχημα. Όπως τόνισε, ακόμη και αν οι τρέχουσες δεσμεύσεις δεν επαρκούν, πρέπει να ασκηθεί πίεση ώστε να ενισχυθούν το ταχύτερο.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG

Η πραγματικότητα των αριθμών 

Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κλιματικό παρατηρητήριο Κοπέρνικος, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία είναι ήδη περίπου 1,4°C υψηλότερη από την προβιομηχανική εποχή. Το 2024 καταγράφηκε ως η πιο θερμή χρονιά όλων των εποχών, επιβεβαιώνοντας την επιτάχυνση της υπερθέρμανσης. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι κάθε επιπλέον δέκατο του βαθμού αυξάνει τους κινδύνους για ακραία καιρικά φαινόμενα, καταστροφή θαλάσσιων οικοσυστημάτων και απώλειες βιοποικιλότητας.

Οι αιτίες της αποτυχίας 

Παρά τις δεσμεύσεις της Συμφωνίας των Παρισίων το 2015, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συνεχίζουν να αυξάνονται, κυρίως λόγω της κατανάλωσης άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι εμπορικές διαμάχες και η ενεργειακή κρίση μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία επιβραδύνουν την ενεργειακή μετάβαση. Παράλληλα, η ζήτηση ενέργειας στις αναπτυσσόμενες χώρες αυξάνεται, δυσκολεύοντας τη μείωση των εκπομπών.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG

Η σημασία της πράσινης μετάβασης 

Η επίτευξη του στόχου 1,5°C απαιτεί ριζικές αλλαγές σε όλους τους τομείς:

• Ενέργεια: ταχεία απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και μεγάλη ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών.
• Μεταφορές: προώθηση ηλεκτροκίνησης και βιώσιμων μορφών μετακίνησης.
• Γεωργία: μείωση της χρήσης λιπασμάτων και βιώσιμη διαχείριση εδαφών.
• Βιομηχανία: επενδύσεις σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών, όπως το υδρογόνο.

 Η πράσινη μετάβαση δεν είναι μόνο περιβαλλοντική αναγκαιότητα αλλά και ευκαιρία για ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με εκθέσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA).

Κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις 

Η αποτυχία συγκράτησης της θερμοκρασίας θα έχει άμεσο κοινωνικό και οικονομικό κόστος: αύξηση ακραίων φαινομένων, ζημιές σε υποδομές, επισιτιστικές κρίσεις και κλιματική μετανάστευση. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι έως το 2050 εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να αναγκαστούν να μετακινηθούν λόγω κλιματικών αλλαγών.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG

Έκκληση για συλλογική δράση 

Η επερχόμενη διάσκεψη COP30 αποτελεί κρίσιμη ευκαιρία για αναστροφή της πορείας. Απαιτείται συντονισμός κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και κοινωνίας των πολιτών, με επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, την καινοτομία και την εκπαίδευση. Ο χρόνος είναι περιορισμένος, αλλά όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, κάθε δεκαδικός βαθμός που αποφεύγεται μπορεί να σώσει ζωές, οικοσυστήματα και οικονομίες.

Το μήνυμα του ΟΗΕ είναι σαφές: η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής δεν μπορεί να περιμένει. Μόνο με άμεση, τολμηρή και συντονισμένη δράση μπορεί να παραμείνει εφικτός ο στόχος της συγκράτησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από 1,5°C.