Γιατί οι ΗΠΑ Μένουν Πίσω στον Παγκόσμιο Αγώνα της Ηλεκτροκίνησης

Η αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει να κινείται ανοδικά, όμως πίσω από τα εντυπωσιακά νούμερα πωλήσεων κρύβεται μια πιο περίπλοκη πραγματικότητα. Παρά την αύξηση των ταξινομήσεων, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η αμερικανική βιομηχανία ηλεκτροκίνησης χάνει έδαφος σε σχέση με την Ευρώπη και –κυρίως– την Κίνα, εξαιτίας πολιτικών επιλογών και διακοπής των κρατικών κινήτρων.

Το 2024 αποτέλεσε χρονιά-ρεκόρ για τις πωλήσεις ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων στις ΗΠΑ, με περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια αυτοκίνητα με μπαταρία να αλλάζουν χέρια — πέντε φορές περισσότερα από ό,τι τέσσερα χρόνια πριν. Παρ’ όλα αυτά, η θεαματική αύξηση φαίνεται να οφείλεται κυρίως στην προσωρινή ώθηση που έδωσαν οι κρατικές επιδοτήσεις, οι οποίες μείωναν έως και 7.500 δολάρια από την τελική τιμή αγοράς.

Με την κατάργηση αυτού του φορολογικού κινήτρου στα τέλη Σεπτεμβρίου, η αγορά δείχνει ήδη σημάδια επιβράδυνσης. Οι μεγάλες εταιρείες όπως η Ford και η General Motors αναγνωρίζουν πως η ζήτηση ενδέχεται να υποχωρήσει απότομα, καθώς οι καταναλωτές επηρεάζονται από τον πληθωρισμό, τα υψηλά επιτόκια και την ακρίβεια. «Η βιομηχανία θα παραμείνει δυναμική, αλλά πολύ μικρότερη από ό,τι περιμέναμε», παραδέχτηκε πρόσφατα ο CEO της Ford, Τζιμ Φάρλεϊ.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MARKETING, ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΠΕΛΑΤΩΝ

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ΗΠΑ καταγράφουν χαμηλότερα ποσοστά διείσδυσης ηλεκτρικών οχημάτων σε σχέση με άλλες αγορές. Στην Ευρώπη, σχεδόν το 20% των νέων αυτοκινήτων είναι ηλεκτρικά, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό ξεπερνά το 30%. Η Κίνα, η μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτων στον κόσμο, κατέγραψε το 2024 σχεδόν μία στις δύο πωλήσεις να αφορά ηλεκτρικό ή plug-in υβριδικό όχημα — και αναμένεται φέτος να ξεπεράσει το 50%.

Η βασική αιτία αυτής της υστέρησης είναι η ανομοιογενής πολιτική στήριξη. Ενώ στην Ευρώπη και την Ασία οι κυβερνήσεις επενδύουν μαζικά σε υποδομές φόρτισης, επιδοτήσεις και αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς, στις ΗΠΑ οι πολιτικές αλλάζουν δραματικά από διοίκηση σε διοίκηση. Ο Τζο Μπάιντεν είχε θέσει φιλόδοξο στόχο: έως το 2030, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να αποτελούν το 50% των συνολικών πωλήσεων. Προώθησε μέτρα ενίσχυσης, χρηματοδότησε δίκτυα φόρτισης και χορήγησε επιδοτήσεις μέσω φορολογικών εκπτώσεων.

Όμως, με την πολιτική στροφή που επιχειρεί ο Ντόναλντ Τραμπ, πολλά από αυτά τα κίνητρα τίθενται υπό αμφισβήτηση. Ο ίδιος χαρακτηρίζει την πράσινη μετάβαση «επιβολή στην αγορά», υποστηρίζοντας ότι πρέπει να αφεθεί στην ελεύθερη ζήτηση. Παράλληλα, έχει επαναφέρει υψηλούς δασμούς σε οχήματα και εξαρτήματα που κατασκευάζονται στην Κίνα, αποκλείοντας ουσιαστικά φθηνότερα ηλεκτρικά μοντέλα όπως εκείνα της BYD.

Η τιμή παραμένει κρίσιμος παράγοντας. Η μέση αξία ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου στις ΗΠΑ ανέρχεται σε περίπου 57.000 δολάρια, δηλαδή 16% υψηλότερα από το μέσο όρο ενός βενζινοκίνητου οχήματος. Αν και εταιρείες όπως η Hyundai προσπαθούν να μειώσουν τις τιμές των μοντέλων τους (όπως η σειρά Ioniq), άλλες –όπως η Tesla– έχουν ήδη αυξήσει τις μηνιαίες χρεώσεις μίσθωσης.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το 2026 οι συνολικές πωλήσεις αυτοκινήτων στις ΗΠΑ θα μειωθούν περίπου κατά 2%, καθώς οι εταιρείες αναπροσαρμόζουν τις στρατηγικές τους. «Η απώλεια των επιδοτήσεων και οι νέοι δασμοί δημιουργούν διπλή πίεση στην αγορά», σημειώνει η Στέφανι Μπρίνλεϊ από την S&P Global Mobility.

Η ερευνήτρια του American Security Project, Katherine Yusko, είναι πιο απόλυτη: «Η κατάργηση των επιδοτήσεων αποτελεί σοβαρό πλήγμα για τη βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων. Οι ΗΠΑ έχουν πολύ δρόμο να καλύψουν αν θέλουν να σταθούν ανταγωνιστικά απέναντι στην Κίνα και την Ευρώπη».

 Η επόμενη διετία θα είναι καθοριστική. Η τεχνολογία ωριμάζει, αλλά το ερώτημα παραμένει: θα μπορέσουν οι ΗΠΑ να διατηρήσουν ρυθμό σε έναν αγώνα δρόμου που, προς το παρόν, μοιάζει να έχουν χάσει πριν καν ξεκινήσει;