Αναθεώρηση Δημοσίων Συμβάσεων: Κλειδί για την Ανάπτυξη του Κατασκευαστικού Κλάδου και της Οικονομίας

Η αναθεώρηση των δημοσίων συμβάσεων αποτελεί ένα από τα πιο καίρια ζητήματα που απασχολούν σήμερα τον κατασκευαστικό κλάδο και την οικονομία της Κύπρου. Το 2024 ανέδειξε με δραματικό τρόπο τις χρόνιες αδυναμίες και στρεβλώσεις του υφιστάμενου συστήματος, με αποκορύφωμα την κατάρρευση μεγάλων δημόσιων έργων δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Ομοσπονδία Συνδέσμων Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου (ΟΣΕΟΚ) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι χωρίς άμεσες παρεμβάσεις οι συνέπειες θα πλήξουν τόσο την οικονομία όσο και την κοινωνία.

Σε μια πρόσφατη στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Οι Δημόσιες Συμβάσεις: Προβλήματα, Προκλήσεις και Λύσεις», συμμετείχαν ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας, αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες καθώς και εκπρόσωποι εργοληπτικών εταιρειών. Ο κοινός στόχος ήταν να αναδειχθούν τα προβλήματα και να κατατεθούν προτάσεις που θα συμβάλουν σε μια ουσιαστική μεταρρύθμιση του συστήματος.

Οι παθογένειες του συστήματος δημοσίων συμβάσεων εντοπίζονται σε όλα τα στάδια ενός έργου, από τον σχεδιασμό έως και την υλοποίηση. Στο στάδιο του σχεδιασμού, η ανάθεση μελετών σε μη κατάλληλους μελετητές, η υποτίμηση του κόστους και οι συχνές καθυστερήσεις λόγω αλλαγών συνιστούν σοβαρά προβλήματα. Κατά τη διαδικασία προκήρυξης, χρονοβόρες διαδικασίες και πολύπλοκοι όροι διαγωνισμών δυσκολεύουν τη συμμετοχή αξιόπιστων εργολάβων, ενώ η έλλειψη ενιαίων προδιαγραφών προκαλεί περαιτέρω σύγχυση. Στην υλοποίηση, καθυστερήσεις πληρωμών, έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών επίλυσης διαφορών και συνεχείς τροποποιήσεις των χρονοδιαγραμμάτων αυξάνουν το κόστος και υπονομεύουν την πρόοδο.

20/06/2025 Σεμινάριο Ζωτικής Σημασίας ΟΣΕΟΚ: Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Προσαρμογή στις Αρχές της Κυκλικής Οικονομίας (18 ώρες)

Οι καθυστερήσεις αποτελούν σημαντικό βάρος για τα δημόσια έργα, συχνά λόγω απρόβλεπτων παραγόντων, όπως καιρικές συνθήκες ή τροποποιήσεις στο σχεδιασμό. Ωστόσο, δεν οφείλονται σε αμέλεια ή πρόθεση των εργοληπτικών εταιρειών, που λειτουργούν με αυστηρά συμβόλαια και έχουν ως προτεραιότητα την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση των έργων.

Η διακοπή ή η καθυστέρηση ενός έργου συνεπάγεται σημαντική σπατάλη δημόσιων πόρων και αποδυναμώνει την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας. Παράλληλα, επηρεάζει αρνητικά την αγορά εργασίας, προκαλώντας αβεβαιότητα σε εκατοντάδες εργαζόμενους και υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών λόγω έλλειψης βασικών υποδομών.

Η ΟΣΕΟΚ προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την αναμόρφωση του συστήματος δημοσίων συμβάσεων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η σύσταση ειδικής ομάδας συμβούλων για άμεση αντιμετώπιση προβλημάτων, η υιοθέτηση ενιαίων προκηρύξεων και η ψηφιοποίηση των διαδικασιών, που θα επιτρέψουν την αποτελεσματική παρακολούθηση των έργων. Επίσης, η εισαγωγή μηχανισμών επίλυσης διαφορών θα περιορίσει τις χρονοβόρες δικαστικές διαμάχες, ενώ η αναθεώρηση των κριτηρίων επιλογής εργολάβων με έμφαση στην ποιότητα θα εξασφαλίσει πιο αξιόπιστους συνεργάτες.

20/06/2025 Σεμινάριο Ζωτικής Σημασίας ΟΣΕΟΚ: Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Προσαρμογή στις Αρχές της Κυκλικής Οικονομίας (18 ώρες)

Η εκπαίδευση και η συνεχής κατάρτιση των εμπλεκόμενων στα έργα, καθώς και η ενίσχυση της διαφάνειας και της συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, είναι επίσης κεντρικά σημεία. Η δημιουργία ομάδας εργασίας με τεχνικούς και νομικούς ειδικούς που θα εποπτεύουν τις προκηρύξεις και την υλοποίηση αποτελεί σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Η βάση κάθε επιτυχημένης συνεργασίας είναι η εμπιστοσύνη, τονίζει η ΟΣΕΟΚ, και το ζητούμενο είναι η οικοδόμησή της ανάμεσα σε κράτος, εργολάβους, μελετητές και επιβλέποντες. Η αλλαγή νοοτροπίας και η προώθηση ενός σύγχρονου πλαισίου που θα βασίζεται σε διεθνή πρότυπα αλλά και στην ουσιαστική συνεργασία είναι το ζητούμενο.

Οι θετικές δηλώσεις του Υπουργείου Μεταφορών και του Γενικού Λογιστή για την προετοιμασία ενός ολοκληρωμένου πακέτου μέτρων αποτελούν ενθαρρυντικά σημάδια. Με τη δυναμική παρουσία της ΟΣΕΟΚ ως φωνή του κατασκευαστικού κλάδου, η χώρα μπορεί να προχωρήσει σε μια νέα εποχή για τις δημόσιες συμβάσεις, που θα στηρίξει την ανάπτυξη, θα ενισχύσει την αγορά εργασίας και θα βελτιώσει την καθημερινότητα των πολιτών.

Η αναθεώρηση του συστήματος των δημοσίων συμβάσεων δεν είναι απλώς μια διαδικαστική ανάγκη, αλλά ζήτημα ζωτικής σημασίας για το μέλλον της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας.